بررسی تغییرات نوار ساحلی عمان در کواترنر (از تنگه هرمز تا خلیج گواتر)

در دوران چهارم یا کواترنر ،سیاره زمین شاهد تغییرات وسیع اقلیمی بوده است ،بطوریکه این تغییرات باعث پیدایش قلمروهای ژئومورفیک وسیع و گوناگونی در سطح جهان شده است. نواحی ساحلی که تحت تاثیر فرایندهای حاکم هر دو محیط (آب و خشکی)قرار دارند به شکل بارزتری متاثر از این تغییرات شده و فرمهای گسترده ای جدیدی را تجربه نموده اند. نمود این فرایندها که با تغییر متناوب سطح اساس آبهای آزاد دوران چهارم ،همراه با فرایندهای دیگر ،تغییرات وسیع مرفولوژلیک در طول سواحل دنیا و به تبع آن در سواحل کشورمان را سبب شده است که در طول نوار ساحلی شمال و جنوب کشور به وسیله آثار به جا مانده ،قابل لمس و شناسایی است.یکی از این سواحل که تغییرات متعددی را تجربه نموده و در آن انواع عوارض مشاهده می شود ، ساحل دریای عمان در جنوب شرقی کشورمان می باشدکه علاوه بر تغییرات اقلیمی ،تغییرات زمین ساختی را نیز تجربه نموده است که آثار آن به صورت دریابارها ،خورها،خلیج های نعل اسبی شکل،گلفشانهای ساحلی ،اشکال فرسایشی قارچی شکل و ستون های دریایی و همچنین سواحل بالا آمده ،چهره متفاوتی را از سایر مناطق ساحلی کشور به نمایش گذاشته است .این ساحل ضمن آنکه قسمتی از مرز آبی کشور (به طول 680 کیلومتر) را تشکیل می دهد،از نظر سوق الجیشی و ژئوپولتیک نیز برای کشورمان دارای اهمیت بوده و معبر کشورمان با آبهای آزاد دنیا می باشد. امروزه طراحی برنامه های توسعه و پیشرفت، احداث تأسیسات زیربنایی و بهره برداری صحیح از منابع طبیعی، استفاده بهینه از زمین، حفظ محیط زیست،کاهش میزان خسارات ناشی از بلایای طبیعی و بسیاری از مسائل حیاتی دیگر بدون انجام مطالعات و سیر تحولات منطقه به خصوص در دوران چهارم ممکن نمی باشد و عدم توجه به تغییرات صورت گرفته در این دوره، مسایل و مشکلات جدیدی را در زمینه اجرای طرح های عمرانی پدید خواهد آورد ؛ ضمن آنکه تغییرات خصوصا تغییرات اقلیمی در قرون اخیر با شتاب بیشتری در سطح جهان در حال انجام است. با توجه به موارد ذکر شده، پژوهش در این منطقه از کشور به دلیل فعالیت مستمر عوامل فرمزا از نظر ژئومورفولوژی و با توجه به اهمیتهای گوناگون اقتصادی ،اجتماعی ،نظامی و... از نظر ژئوپلتیکی و به منظور حفظ سرمایه های کشور در سطوح ملی و منطقه ای، ضروری می نماید. در این پژوهش با استفاده از تکنیکهای gis و بهره گیری از روشهای سنجش از دور و همچنین تهیه نقشه ژئومورفولوژی با استفاده از لایه های مختلف تهیه شده از منطقه شامل تکتونیک ،زمین شناسی،هیدرولوژی و غیره سعی شده تا ضمن بررسی تغییرات صورت گرفته در طول نوار ساحلی عمان ،نقش این عوامل و حوضه گسترش و نفوذ آنها ، گام موثری در راستای برنامه های مدیریت ساحلی برداشته شود. کلمات کلیدی: تغییرات ائوستاتیکی، تکتونیک دوره کواترنر، سواحل بالا آمده، پهنه های جزرومدی.